Początki zamku Sapiehów wiąże się ściśle z założeniem miasta Kodnia w 1511 roku. Jednocześnie z pozwoleniem na założenie miasta Iwan Sapieha otrzymał zezwolenie na budowę zamku: „…dopuszczamy w rzeczonych Dobrach Kodeń na miejscu przyzwoitym i upodobanym Zamek obronny wystawić i Miasto założyć…”(Kopiariusz Metryki Litewskiej). Po śmierci Jana Sapiehy w 1520 roku prace przy budowie zamku prowadził jego syn Paweł – wojewoda podlaski.
Twierdzę tą zgodnie z prawidłami sztuki wojennej ulokowano w miejscu już z natury obronnym, przy ujściu rzeki Kałamanki do Bugu. Zatem Bug i Kałamanka otaczały tą budowlę ze wszystkich stron. Z trzeciej strony dostępu do zamku chroniło nie istniejące już dzisiaj jezioro.
Zamek i miasto stanowiły zatem jednolity system obronny, dzięki któremu kontrolowano żeglugę na Bugu oraz wiodące przez Kodeń szlaki handlowe. Gdy zmarł Paweł Sapieha, Kodeń odziedziczył jego syn Mikołaj Sapieha. Dokonał przebudowy zamku i wzniósł „…pałac o trzech piętrach dość wspaniały…”(J. Walicki). W końcu XVI w. zamek był już okazałą, trójkondygnacyjną budowlą, w stylu późnego gotyku, godną siedziby potężnego rodu Sapiehów. Gruntownej przebudowy zamku dokonała księżna Elżbieta z Branickich Sapieżyna, przeznaczającego na siedzibę swojemu synowi Kazimierzowi Nestorowi – ostatniemu dziedzicowi Kodnia. Jednak on nie chciał w nim zamieszkać. Po śmierci Elżbiety księżny Sapieżyny w 1800 r. Sapiehowie przenieśli się do Krasiczyna a zamek w Kodniu przestał być ich główną rezydencją. Zamek niszczał – grabiony i dewastowany. Przez szereg lat zamek stał pusty, powszechnie dostępny. Czas zrobił swoje.
W 1918 roku zespół zamkowy przejęła parafia rzymskokatolicka w Kodniu. Zniwelowano część terenu a na fundamentach arsenału wybudowano ołtarz polowy. W latach siedemdziesiątych XX wieku na miejscu zamku zbudowano ogromnych rozmiarów taras, który służy pielgrzymom podczas kodeńskich odpustów. Wnętrze pod tarasem przeznaczono na muzeum.
W ostatnich latach zaczęto adaptować teren, gdzie mieścił się zespół zamkowy, na potrzeby Kalwarii Kodeńskiej
Z zespołem zamkowym związana jest również letnia siedziba Sapiehów zwana Placencją założona przez Pawła Sapiehę – ówczesnego prepozyta kodeńskiego – w 1689 r. Umieścił tam szereg małych domków, zbudowanych na wzór kamedulskich. Jan Fryderyk Sapieha osiedlił tam w 1710 roku Jezuitów. W latach siedemdziesiątych XVIII wieku wzniósł tam letnią rezydencję, w której sam zamieszkał. Po oddaniu Kodnia Branickim a potem w ręce rodu Krasińskich zamieszkali tam ich rezydenci. Jednak nie dbając o niego rezydencja ulegała powolnemu niszczeniu. Zniszczony dworek pełnił wiele różnych funkcji. W latach 90-tych, staraniem Misjonarzy Oblatów, szczególnie o. Karola Lipińskiego OMI odbudowano tą rezydencje letnią Sapiehów i dobudowano nowe boczne skrzydło.
Aktualnie znajduje się tam Dom Opieki Społecznej im. św. Brata Alberta.